Testosteron

Testosteron (Testosterone, 17ß-hydroksy-4-androsten-3-on, ATC: G 03 BA 03) - podstawowy męski steroidowy hormon płciowy należący do androgenów. Jest produkowany przez komórki śródmiąższowe Leydiga w jądrach, a także w niewielkich ilościach przez korę nadnerczy, jajniki i łożysko.

We krwi tylko niewielka część testosteronu występuje w postaci wolnej, reszta jest związana z białkiem transportowym SHBG (sex hormone binding globuline).

W tkankach docelowych dochodzi do przemiany testosteronu w 2,5 raza silniejszą formę 5-α-dihydrotestosteron. Aby wywrzeć swoje działanie biologiczne testosteron łączy się z receptorami dla hormonów sterydowych znajdujących się w cytoplazmie i jądrze komórek efektorowych. Po połączeniu dochodzi do zmian konformacji, które umożliwiają przyłączenie do specyficznych sekwencji nukleotydowych łańcucha DNA. W wyniku tego dochodzi do zmian aktywności transkrypcyjnej określonych genów.

Testosteron spełnia szereg istotnych funkcji:
kształtowanie płci i cech płciowych w życiu płodowym
wpływa na spermatogenezę
wykształcanie się wtórnych cech płciowych (budowa ciała, głos, typ owłosienia itp)
wpływ anaboliczny (w bardzo niewielkim stopniu powoduje także zwiększenie masy mięśniowej itp.)
zwiększa libido
przyspiesza zakończenie wzrostu kości długich
pobudza rozwój gruczołu krokowego
zwiększa poziom cholesterolu we krwi (zatem teoretycznie zwiększa ryzyko miażdżycy tętnic) - w przeciwieństwie do estrogenów, które zmniejszają poziom cholesterolu we krwi.
w zależności od rozwoju emocjonalnego może powodować agresję.

W leczeniu stosowane są pochodne testosteronu - estry do stosowania doustnego lub iniekcji o powolnym uwalnianiu z tkanki mięśniowej.